Λίγο πριν το προτελευταίο grand prix της Βραζιλίας, έρχεται ένα καίριο ερώτημα: τελικά τι είναι καλύτερο για το άθλημα που αγαπάμε;
Ίσως είναι η καλή του προώθηση ή η παραμονή ομάδων-ορόσημων για την ιστορία του. Ίσως, πάλι, να είναι και η αλλαγή διοίκησης.
Είναι σαφές πως τους τελευταίους 2 μήνες ο κόσμος της Formula 1 απασχολείται κυρίως με δύο θέματα: αφενός την επόμενη ομάδα του Fernando Alonso, αφετέρου τα οικονομικά προβλήματα των μικρών ομάδων του grid.
Η αλήθεια είναι πως αν είχαμε τη δυνατότητα να ιεραρχήσουμε αυτά τα δύο ζητήματα, θα θέταμε ως πρώτο και κυριότερο το ζήτημα της οικονομικής βιωσιμότητας των ομάδων που δεν έχουν τα κέρδη και την αίγλη των 4 παραδοσιακών δυνάμεων (Ferrari, Red Bull, Mercedes, McLaren). Κακά τα ψέματα, όταν στο άθλημα ξεσπά ένα τέτοιο πρόβλημα και διακυβεύεται η παραμονή ομάδων στο grid, τότε τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά.
Ας ασχοληθούμε, λοιπόν, ως επί το πλείστον με αυτό το θέμα της αγωνιστικής επικαιρότητας.
Πριν μερικές ημέρες, ανακοινώθηκε ότι η Marussia και η Caterham χρεωκόπησαν και μπήκαν υπό καθεστών διαχείρισης (administration). Αυτό σημαίνει πως μπήκαν σε ένα μοντέλο διοίκησης-σωτηρίας μέχρι να βρεθεί κεφάλαιο και οι ομάδες να ανακάμψουν οικονομικά. Χαρακτηριστικά, η ομάδα του Banbury σε μονόωρο meeting στα κεντρικά της αποφάσισε την πληρωμή των 200 ανθρώπων που στελεχώνουν την ομάδα μέχρι το μήνα Οκτώβριο και φυσικά ανακοινώθηκε η απουσία της ομάδας από τον αγώνα του Austin. 
Με λίγα λόγια, η κατάσταση έφτασε στο μη περαιτέρω. Το ίδιο ισχύει και για την Caterham, της οποίας τα σημάδια παρακμής και οικονομικής κατάρρευσης έγιναν φανερά ήδη από το Spa στα τέλη Αυγούστου, όταν ο Colin Kolles ανέλανε χρέη συμβούλου και προσπάθησε να ανορθώσει την ομάδα, φέρνοντας τον Andre Loterer, πολυνίκη του 24ωρου αγώνα του Le Mans, μαζί φυσικά με τα εκατομμύριά του. Παράλληλα, με την αδυναμία του ιδρυτή της ομάδα, Tony Fernandes, να κρατήσει την ομάδα στο σπορ, ήρθε και το τελειωτικό χτύπημα.
Αναλογιζόμενος κανείς όλα αυτά κατανοεί πως είναι λυπηρό να βλέπει τις μικρότερες ομάδες του σήμερα να συμπληρώνουν απλώς γύρους μέσα στην πίστα, δίχως κανένα σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία του πρωταθλήματος, δίχως να προβληματίζουν τις μεσαίες ομάδες του grid. Κάποτε, και μιλώ για το πρόσφατο παρελθόν, οι μικρές ομάδες, όπως η Minardi και η Jordan έπαιζαν το ρόλο των «φυτωρίων» για νεαρά ταλέντα (όπως ήταν ο Alonso ή ο Webber) και προσέφεραν ευχάριστες εκπλήξεις στα αγωνιστικά τριήμερα. Πλέον, η Caterham ως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αδύναμης ομάδας, δεν είναι σε θέση να κάνει το κάτι παραπάνω.
Και το χειρότερο είναι πως δεν ευθύνεται η ίδια για την φθίνουσα πορεία της. Όταν το 2010 ο Max Mosley, ως τότε πρόεδρος της FIA, έχτιζε έναν οικονομικό «παράδεισο» για τις μικρές ομάδες, αμέσως εισήλθαν στο σπορ οι HRT, Lotus (μετέπειτα Caterham) και Virgin (μετέπειτα Marussia). Υποσχέθηκε δικαιότερη κατανομή κερδών από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τις διαφημίσεις, ενώ υπήρξε ο εμπνευστής του περίφημου «cost cap», δηλαδή της οριοθέτησης του budget κάθε ομάδας. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, όμως, ο Fernandes δήλωσε πως ποτέ δεν τηρήθηκε αυτός ο κανονισμός από τις μεγάλες ομάδες, και κυρίως από την Ferrari και την Red Bull. Αυτό μας δίνει να καταλάβουμε πως δεν είναι κάτι το απλό και εύκολο να περιορίσεις την δύναμη των εχόντων στην F1. Όταν έχεις συνηθίσει σαν ομάδα να δουλεύεις με κεφάλαιο 300 εκ. ευρώ, δεν δέχεσαι να πέσεις ούτε εκατομμύριο από αυτό το ποσό. Και δεν δείχνεις ίχνος φιλευσπλαχνίας στην μικρότερη ομάδα που συντηρείται με το 1/8 από αυτά τα χρήματα. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η F1 είναι business και δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα.
Παρά τις «δικαιότερες» κατανομές των χρημάτων από την CVC και τον Bernie Ecclestone, παρά το cost cap, η κατάσταση έφυγε εκτός ελέγχου. Πρώτα η HRT το 2012 έκλεισε τον κύκλο της (2 έτη άντεξε στον δυσβάσταχο οικονομικά χώρο της Formula 1) και έφυγε χωρίς καν να ακουμπήσει. Τώρα, οι Marussia και Caterham παλεύουν με τα χρέη και τα λιγοστά χρήματα να μένουν στος αγώνες, να πληρωνουν οδηγούς και προσωπικό και να προχωρούν παρακάτω.
Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά είναι φύσει αδύνατον τα έξοδα και οι οφειλές των αδύναμων ομάδων να καλύπτονται με το πενιχρό μερίδιο που παίρνουν από την CVC στο τέλος κάθε αγωνιστικής σεζόν. Μία λύση είναι να δίνονται σε όλες τις ομάδες τα ίδια χρήματα, ισομοιρασμένα σε 11 μέρη. Από εκεί και πέρα, κάθε ομάδα θα έχει μεγαλύτερο budget ανάλογα με τα διαφημιστικά deals που θα πετυχαίνει. Βέβαια, και αυτό το πλάνο πάλι είναι άδικο, καθώς ομάδες όπως η McLaren και η Ferrari πάντα θα προσελκύουν περισσότερους χορηγούς από την Sauber ή την Lotus.
Από την άλλη, η λύση που έχει προταθεί είναι να δοθούν στις ομάδες που έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα 100 εκ. λίρες από τον Ecclestone και την CVC. Και πάλι, μοιάζει με πράξη ελεημοσύνης σε ένα άθλημα που δεν τις χωράει.
Και επανερχόμαστε στο αρχικό ερώτημα: τι θα σώσει τελικά το σπορ; Κατ’εμέ είναι οι ριζικές αλλαγές. Πρέπει να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμα και μα εξεταστεί ένα νέο οικονομικό πλάνο, από την αρχή.
Όπως και να έχει, ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο από χρεωκοπημένες ομάδες, άδειο grid και μία μπουρζουαζία να κάνει γύρους, να κερδίζει αγώνες, πρωταθλήματα και λεφτά. Πολλά, πολλά λεφτά.
Ακολουθήστε μας στα Twitter, Instagram, Youtube, Discord και Spotify
