Μέσα σε όλο του το οδηγικό μεγαλείο, ο Ayrton Senna ήταν υπέρμαχος της ασφάλειας και πρωτοπόρος στην ώθηση αλλαγών προς όφελος των οδηγών, μέχρι το τέλος. Κι αυτό, έχει περάσει στη λήθη, αδίκως.
Η πραγματικότητα και ο μύθος γύρω από τον Senna έχουν μπλεχτεί, φτιάχνοντας ένα όμορφο, σίγουρα ελκυστικό «κουβάρι», που κατατάσσει τον «θεό των θεών» σε δυσθεώρητα ύψη.
Όχι άδικα, όμως. Ο Ron Dennis το θέτει καλύτερα από όλους:
«Πιστεύω [τον θεωρούν τον καλύτερο όλων των εποχών] γιατί ήταν τόσο καλός για όσο έμεινε σε αυτόν τον πλανήτη.»
Το ταλέντο, η ανταγωνιστικότητα, το πνεύμα του Senna ήταν, είναι και θα είναι κάτι χωρίς προηγούμενο για την F1. Το ίδιο ισχύει για κάθε μεγάλο του σπορ, το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για την απίστευτη ταχύτητα του Juan Manuel Fangio, για την προσαρμοστικότητα και την εκτέλεση του Jim Clark, αλλά για τον Senna, ο μύθος ήταν και θα παραμείνει αυτό που θα τον βάζει πιο ψηλά από οποιονδήποτε άλλον.
Αλλά, θαμπωμένοι καθώς είμαστε από τη λάμψη του οδηγού Senna, του Senna πίσω από το τιμόνι, ξεχνάμε ένα πολύ βασικό στοιχείο της ιδιοσυγκρασίας του, κάτι που δεν καταγράφηκε ποτέ σε βίντεο, αλλά σώζεται μέσα από τις διηγήσεις εκείνων που τον έζησαν εις βάθος και τον έμαθαν καλύτερα από τον καθένα.
Ένας εξ αυτών ήταν ο Gerhard Berger. Εκείνος κι ο Senna γνωρίστηκαν στα χρόνια που αγωνίζονταν στην F3, και το 1990, ο Αυστριακός έγινε «ανταλλαγή» με τον Alain Prost, και από τη Ferrari μεταπήδησε στη McLaren, για μία τριετία μαζί με τον Βραζιλιάνο.
Μέσα σε όλες τις ιστορίες για τα χρόνια που πέρασαν μαζί στο Woking, ο Berger θυμάται τι είχε συμβεί όταν εκείνος είχε χτυπήσει στην Tamburello το 1989:
«Είχα το ατύχημα στο ίδιο μέρος. Ήμουν στο νοσοκομείο, και με πήρε τηλέφωνο. Μου είπε, ‘Gerhard, πώς είσαι;’. Του απάντησα ‘Καλά είμαι, ακόμα πονάω. Ξέρεις τι, Ayrton, πρέπει να μετακινήσουμε αυτόν τον τοίχο, γιατί μία μέρα, κάποιος θα πεθάνει εκεί. Και μου αποκρίθηκε ‘Έχεις δίκιο.’
«Οπότε, στο επόμενο τεστ που είχαμε εκεί, αποφασίσαμε να πιέσουμε τους διοργανωτές να βγάλουν τον τοίχο από εκεί. Και ο Ayrton κι εγώ, βγήκαμε από τα pits, με τις φόρμες μας -το θυμάμαι σαν χθες- για να δούμε τι θα κάνουμε.
«Φτάσαμε εκεί, είδαμε πίσω από τον τοίχο, και υπήρχε ποτάμι. Κοιταχτήκαμε και σκεφτήκαμε πως δεν υπήρχε τίποτα άλλο να κάνουμε, γιατί δεν υπήρχε χώρος από πίσω.
«Εκείνη την περίοδο δε σκεφτήκαμε να βάλουμε ένα σικέιν ή κάτι τέτοιο, απλώς το δεχτήκαμε. Και γυρίσαμε πίσω και δεν κάναμε τίποτα. Εκεί ακριβώς πέθανε, εκεί που στεκόμασταν.»
Κι αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα της προσπάθειας του Senna να δώσει λύσεις στα τεράστια ζητήματα ασφαλείας που παρέμεναν μέχρι κι εκείνη την περίοδο. Το σπορ δεν είχε θρηνήσει νεκρό από το 1986 και τον Elio de Angelis, αλλά τα κενά υπήρχαν και ήταν τεράστια.
Η προστασία της κεφαλής των οδηγών ήταν ανεπαρκής στην καλύτερη περίπτωση, η κατάσταση ασφαλείας των περισσότερων σιρκουί ήταν σε εγκληματικά επίπεδα αφημένη (ακόμα και για τα τότε δεδομένα, πολλώ δε μάλλον για τα σημερινά), και ο Senna είχε εκφράσει την αντίδρασή του για αυτά.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της συνάντησης των οδηγών με τη FIA πριν το Γερμανικό GP του 1991. Το ζήτημα της εξόδους διαφυγής στα σικέιν της πίστας του Hockenheim, της παλιάς χάραξης.
Μέσω της δικής του προτροπής και πιέζοντας τα πράγματα ενώπιον και των άλλων οδηγών, ο Senna έκανε «αθόρυβα» καλό στο σπορ, και ίσως να έσωσε κάποιους από σοβαρό τραυματισμό εκείνο το μεσημέρι – όπερ κι εγένετο μετά στον αγώνα.
Είναι να απορεί κανείς πώς έχει ξεχαστεί ένα τόσο σπουδαίο μέρος της ολότητας του Senna εντός κι εκτός cockpit.
Και η συμβολή του στην βελτίωση της ασφάλειας των οδηγών έμελε να σφραγιστεί με τον ίδιο του τον θάνατο.
Οι κανονισμοί του 1995 υποχρέωναν τις ομάδες να περνούν από ακόμα πιο αυστηρά crash tests, όριζαν την αύξηση του ύψους των μονοθέσιων και την περαιτέρω μείωση των αεροδυναμικών βοηθημάτων, ώστε να οριοθετηθούν οι ταχύτητες και να αυξηθούν τα επίπεδα ασφάλειας για τους οδηγούς – όλα αυτά, ως «απάντηση» στα όσα έγιναν στο Σαν Μαρίνο έναν χρόνο πριν.
Χάρη στον Senna και τον Ratzenberger, η F1 κατάφερε να μην θρηνήσει για 21 χρόνια, μέχρι τον Jules Bianchi.
Επί 21 χρόνια, δεκάδες σοβαρά ατυχήματα συνέβησαν και σε κανένα εξ αυτών δεν τέθηκε ζήτημα ζωής ή θανάτου. Σε κάθε περίσταση, ο οδηγός επιβίωνε και οι τραυματισμοί ήταν από ελάχιστοι ως όχι εξαιρετικής σοβαρότητας.
Και αυτό, γιατί ακόμα και στον θάνατο, ο Senna κατάφερε να κινητοποιήσει τους ιθύνοντες να λάβουν δράση, να βάλουν εκείνο το αναθεματισμένο σικέιν στην Tamburello (όσο «παιδικό» κι αν το χαρακτηρίζουν οι κηφήνες σήμερα, σαν να μην θυμούνται ή να μην έμαθαν ποτέ τι συνέβη εκεί πριν 25 χρόνια), να δώσουν λύσεις σε θέματα γνωστά, για τα οποία όμως κανείς δεν αντιδρούσε και κανείς δεν έπαιρνε την ευθύνη.
Σε όλο του το μεγαλείο, ο Ayrton Senna ήταν και υπέρμαχος των αξιών που σήμερα ο κόσμος αποκαλεί «φλωριές».
Εγώ τον ευχαριστώ, που μέσα στο μαχητικό του πνεύμα και την ακόρεστη δίψα για διάκριση, δεν ξεχνούσε πόσο θνητός και τρωτός ήταν. Κι είναι τεράστιο κρίμα που έπρεπε να το πληρώσει με τη ζωή του για να το μάθουμε κι εμείς.
Ακολουθήστε μας στα Twitter, Instagram, Youtube, Discord και Spotify
