Το TotalRacing.gr είχε την ευκαιρία να μιλήσει με τον Τάκη Πουρναράκη για την Formula 1, τις τηλεοπτικές μεταδόσεις, ακόμα και το ενδεχόμενο για ένα GP στη χώρα μας, σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης.
Παρασκευή απόγευμα, και συναντάμε τον Τάκη (επιθυμεί να του μιλάμε στον ενικό) έξω από το ΙΕΚ Ακμή, στην οδό Κοδριγκτώνος. Στις 19:30 ξεκινά το μάθημά του, «Τεχνικές Συνέντευξης». Καλύτερο περιβάλλον για αυτήν την κουβέντα, δεν θα μπορούσε να υπάρξει.
Συζητώντας πριν ανοίξει το μαγνητοφωνάκι, καταλαβαίνεις αμέσως πως έχεις να κάνεις με έναν άνθρωπο ανοιχτό, που τολμά να πει αυτό που σκέφτεται, όπως το σκέφτεται. Τα 20 χρόνια στις μεταδόσεις, και τα χρόνια μετά, όταν συνέχισε να ασχολείται με τον ειδικό Τύπο, φαίνονται στις απόψεις, στην θέση που κρατά, αλλά και στις ιστορίες που έχει να σου πει. Θέλησα να κρατήσω off the record όσα είπαμε πριν και μετά, γιατί πολύ απλά, όσα είπε στα 60 λεπτά που το κινητό «έγραφε» αξίζουν πολύ περισσότερο.
Ξεκινάμε…
Πώς ξεκίνησες; Πώς πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με τη Formula 1;
«Από πολύ μικρός, από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα πάθος με τα αυτοκίνητα. Όταν ήμουν μικρός, δε μου λέγανε απλά ‘ο κύριος Μπίζας’. Μου έλεγαν ‘ο κύριος με το Autobianchi’. Επικέντρωνα την προσοχή μου στις μάρκες των αυτοκινήτων. Όταν άπλωνα τα αυτοκινητάκια στο πάτωμα, σαν μικρό παιδί, θυμάμαι να μη φαίνεται το πάτωμα, δεν υπήρχε πάτωμα!
«Όσον αφορά την τηλεόραση, ο πατέρας μου ήταν από τους πρώτους ανθρώπους που έκαναν τηλεόραση στην Ελλάδα, όταν ακόμα δεν υπήρχαν τηλεοπτικοί σταθμοί πριν την ΕΙΡΤ. Βρέθηκα στην ΕΡΤ, τελειώνοντας το σχολείο, αρχικά στην εκπομπή του αείμνηστου του Φίλιππου Συρίγου και του Κώστα Γεωργιάδη, τις ‘Αθλητικές Συναντήσεις’.
«Εν συνέχεια, ήμουν στην παραγωγή διάφορων αθλητικών εκπομπών, μεταξύ αυτών και της ιστορικής ‘Αθλητικής Κυριακής’. Παρακολούθησα το ρεπορτάζ αυτοκινήτου, κι έχω προλάβει τον αείμνηστο Άρη Σταθάκη στην ΕΡΤ. Έχω κάνει τα πρώτα μου βήματα σε αυτόν τον τομέα δίπλα του και δίπλα στον Αντώνη Κόλλια. Οπότε, εκεί μου δόθηκε και η ευκαιρία να κάνω μεταδόσεις F1, όταν ξαναήρθε το σπορ στην ΕΡΤ1, το 1996 από τον τότε προϊστάμενο Στράτο Σεφτελή. Τέσσερα χρόνια μετέδιδα στην ΕΡΤ, προτού μεταβεί η F1 στον Alpha, όπου υπηρέτησα από το 2000 ως το 2015 , χωρίς καμία διακοπή, πιο μετά στον ΑΝΤ1 και στην ΕΡΤ ξανά. Εκεί υπήρξε και μία ιστορική στιγμή: Περιέγραψα τον τελευταίο αγώνα εκεί πριν κλείσει η ΕΡΤ, το Καναδικό Grand Prix, και την πρώτη μετάδοση μετά στην ΔΤ, όταν άνοιξε, στο Ουγγρικό Grand Prix.»
Μέσα σε αυτά τα 20 χρόνια μεταδόσεων, τι έχει μείνει περισσότερο χαραγμένο στη μνήμη σου και ποιοι πιστεύεις πως ήταν οι καλύτεροι αγώνες που είχες την τύχη να περιγράψεις;
«Σίγουρα το 1998, στο Βελγικό Grand Prix, με το ατύχημα στην εκκίνηση, και μέχρι να δούμε ότι ζούνε όλοι, πέρασα ζόρικες στιγμές. Θυμάμαι σε ένα Καναδικό Grand Prix, παντρευόταν ο συνάδελφος, ο Γιάννης Σταυρόπουλος, κι άργησε να έρθει από Άνδρο ο Αντώνης Κόλλιας [σ.σ. μετέδιδαν μαζί εκείνη την εποχή], μετέδωσα αγώνα για πρώτη φορά μόνος μου. Ο Κόλλιας ήρθε μετά τα τρία τέταρτα του αγώνα και εκείνη την ώρα συνειδητοποίησα, ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάδοσης, είχα ψηλά τα πόδια μου, από την αγωνία! Όταν ήρθε ο Αντώνης, τα πάτησα και ήμουν όλος μουδιασμένος, έτσι το κατάλαβα.
«Υπάρχουν πολλοί αγώνες που μετέδωσα από την πίστα και τους θυμάμαι αρκετά. Θα σταχυολογήσω τη νίκη του Michael Schumacher στη Μόντσα το 2006 – είναι συγκλονιστική η ατμόσφαιρα που δημιουργούν εκεί οι Ιταλοί, στον εντός έδρας αγώνα τους. Ήμουν εκεί και περιέγραφα για τον Alpha. Σπουδαίος αγώνας και ο πρώτος στη Σιγκαπούρη, το 2008, και τολμώ να πω πως, μετά από τόσα χρόνια στην F1, κατάλαβα πόσο big business είναι. Εκεί είδα να κλείνει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ανατολής, το δεύτερο μεγαλύτερο στον πλανήτη, να ανάβουν τα φώτα και να έχουμε αγώνα».
«Επίσης, ο τελικός του 2010, με τον Sebastian Vettel να παίρνει το πρώτο του πρωτάθλημα και τον Fernando Alonso να μένει κολλημένος πίσω από τον Vitaly Petrov, ήταν ένας από τους αγώνες που ξεχωρίζω. Αλλά, είναι πολλοί αυτοί οι αγώνες: η μάχη Hakkinen-Schumacher στη Suzuka το 2000, που χάρισε τον πρώτο τίτλο του Γερμανού με τη Ferrari, όπως επίσης και ο τελικός του 2012, εκεί όπου για ακόμα μία φορά ο Alonso δεν κατάφερε να φέρει έναν τίτλο στη Scuderia.
Προσωπικά, έχω έντονα στο μυαλό μου και τον Καναδά, το 2011…
«…εκεί που κέρδισε ο Jenson Βutton. Μπορώ να σας πω και κάτι ‘προσωπικό’ για αυτό: είχα στοιχηματίσει υπέρ του Button. Οπότε, δικαιώθηκα και σε αυτήν την περίπτωση, όπως και σε ένα ‘στοίχημα’ που είχαν βάλει για τον Rubens Barrichello, όταν το 2009, στη Μόνζα, εκκινούσε 5ος και το είχα ‘δώσει’ ότι θα κέρδιζε. Δε λέω πως έχω μαντικές ικανότητες, και πολλές φορές έχω πέσει κι έξω, αλλά μερικές το πετυχαίνω κιόλας!»
Πλέον απέχεις από τις μεταδόσεις. Θα γυρνούσες;
«Έχω μάθει στη ζωή μου να μην περιορίζω τον εαυτό μου ποτέ και να μη βάζω στεγανά. Χρόνια προτού σταματήσω να μεταδίδω αγώνες, αισθανόμουν πως ότι είχα να δώσω σε αυτό, το έδωσα, κι ό,τι είχα να πάρω, το πήρα. Νιώθω ευγνωμοσύνη για την ευκαιρία που μου δόθηκε όλα αυτά τα χρόνια, έκανε ό,τι μπορούσα εκεί, και θεωρώ ότι έχω ολοκληρώσει σε αυτόν τον τομέα. Τώρα, αν οι συγκυρίες της ζωής, αν οι καταστάσεις με ξαναφέρουν εκεί, κι αποφασίσω να το κάνω, θα είναι στο επίπεδο που εγώ θέλω, με τον τρόπο που θέλω, και ελπίζω να ανταποκριθώ εξίσου καλά με το παρελθόν. Δεν είναι στις προτεραιότητές μου, όμως, δεν είναι στόχος μου. Θα ήταν ασεβές να το αποκλείσω, βέβαια.»
H άποψή σου για το Internet;
«Εξαρτάται πώς το βλέπεις. Η αλήθεια είναι ότι εγώ είμαι παιδί της τηλεόρασης, μεγάλωσα μέσα σε αυτήν, έχω κάνει πολλά χρόνια, κι αυτό είναι το μέσο που με γοητεύει περισσότερο. Δεν μπορώ εύκολα να ξεχωρίσω ανάμεσα στην τηλεόραση, το Διαδίκτυο, το ραδιόφωνο, την εφημερίδα ή το περιοδικό. Με γοητεύει πάντοτε η αμεσότητα, η διαδραστικότητα με τον τηλεθεατή, τον αναγνώστη, τον ακροατή. Άρα, αν το Internet, κι ειδικά τα social media, σου δίνουν τη δυνατότητα να μιλήσεις πιο άμεσα, έχει κι αυτό τη χάρη του.»
Ζούμε στην κρίση, στην εποχή που όλα έχουν δεχτεί περικοπές, όλοι κι όλα συμβιβάζονται. Αυτά ξεκίνησαν το 2008-2009. Ήταν δύσκολο να κάνεις τηλεόραση τότε;
«Όχι. Εξαρτάται και πώς προσεγγίζεις την τηλεόραση. Η Formula 1, στις καλές τις εποχές, είχε ξεπεράσει σε τηλεθέαση στην Ελλάδα και το μισό εκατομμύριο, κοντά στους 800.000 τηλεθεατές. Μιλάμε για 10 ΟΑΚΑ γεμάτα! Λες μια… μπαρούφα και γελάνε μαζί σου. Δεν είναι απλό πράγμα αυτό.»
Όλα αυτά τα χρόνια στον χώρο, κι έχοντας προλάβει όλους τους μεγάλους οδηγούς, ποιον θα ξεχώριζες;
«Αρχικά, έχω προλάβει και τον Ayrton Senna, τον οποίον είδα στην παρουσίαση της Williams στο Εστορίλ, το 1994. Ήταν η πρώτη και μοναδική μου επαφή, δια ζώσης, με τον μεγάλο Βραζιλιάνο. Τώρα, όλους τους υπόλοιπους τους έχω ζήσει, πράγματι. Έχω δηλώσει ευθαρσώς τον θαυμασμό μου για το οδηγικό στιλ του Giancarlo Fisichella και του Kimi Raikkonen. Στα χρόνια που έζησα στην F1, οι δύο αυτοί οδηγοί με γοήτευαν πάντα από τις ελάχιστες κινήσεις που έκαναν με το τιμόνι. Χωρίς να κάνω καμία παρομοίωση ή παραλληλισμό, μ’ αρέσει και μένα όταν οδηγώ να έχω ένα απέριττο στιλ οδήγησης, δηλαδή το στιλ που απαιτεί μία ελάχιστη κίνηση με το τιμόνι, κι όχι 2-3 διορθώσεις. Θα σου φέρω ένα παράδειγμα ακριβώς αντίθετο: ο οδηγός που ήταν ‘φλύαρος’ με το τιμόνι, σε σημείο να καταντά αστείο, ήταν ο Takuma Sato. Εκτιμώ, επομένως, το στιλ του Raikkonen, που απαιτεί τέλεια ανταπόκριση από το εμπρός μέρος του μονοθέσιου για να μεγιστοποιήσει την απόδοση, και το ίδιο ίσχυε και για τον Fisichella».
«Αν μιλήσουμε για πρωταθλητές, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη δουλειά που έχει καταβάλει ο Schumacher, πέραν του αδιαμφισβήτητου ταλέντου του. Υπήρξε παράδειγμα δουλειάς. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη σύζυγό του, την Korina, να μιλά μετά την κατάκτηση του τίτλου το 2000, με τους δημοσιογράφους να τη ρωτούν τι άλλαξε πλέον μετά το πρώτο του πρωτάθλημα με τη Ferrari. Απάντησε πως είχαν νοικιάσει ένα νησί για τις διακοπές τους, και οι καθιερωμένες πέντε ώρες γυμναστικής την ημέρα, έγιναν τρεις!»
Ποια ήταν η πίστα που σου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση;
«Το Spa. Αδιαμφισβήτητα. Και για την ιστορία που κουβαλά, αλλά και για την οδηγική πρόκληση. Είχα την ευκαιρία να βρεθώ εκεί για πρώτη φορά ως συνοδηγός του Eddie Irvine και ήταν μία πραγματικά τρομακτική εμπειρία. Στην Eau Rouge νόμιζα πως θα τρακάρουμε στον τοίχο!»
Φαντάζομαι έχεις μιλήσει με όλους τους μεγάλους του σπορ…
«Κοίταξε, λόγω της επαγγελματικής μου ιδιότητας, έχω γνωρίσει αθλητές από πολλά σπορ. Για παράδειγμα, έχω πάρει συνέντευξη από τον Karl Lewis, τον Kareem Abdul-Jabbar, μεγάλες προσωπικότητες.»
Τι σου έχει μείνει από αυτές τις συναντήσεις;
«Είναι μία ατάκα του Karl Lewis, η οποία με στιγμάτισε και σαν φιλοσοφία ζωής. Όταν τον γνώρισα εγώ, είχε έρθει στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, κι έδωσε μερικές συνεντεύξεις στην Πλάκα. Τότε είχα πάρει συνέντευξη για λογαριασμό του περιοδικού ‘4Τροχοί’. Ο Lewis είναι ένας άνθρωπος που εκείνη την εποχή έχει ήδη κατεστραμμένα γόνατα, δεν μπορεί να λυγίσει τα γόνατά του. Τον ρωτάω, λοιπόν, ποιο είναι το πιο ακραίο πράγμα που έχει δει στη ζωή του. Περιμένεις να ακούσεις κάτι για ακραίες προπονήσεις, για ψυχολογική πίεση, κάτι αντίστοιχο. Και μου απαντά το εξής: ‘Το πιο ακραίο πράγμα που έχω δει στη ζωή μου είναι μέτριοι άνθρωποι που συμβιβάστηκαν με τη μετριότητά τους, αρνούμενοι να προσπαθήσουν.’ Αυτή η ατάκα μου έχει μείνει.
«Όταν θα πλησιάσεις τόσο κοντά στην κορυφή, ανεξαρτήτως του αν πρέπει να τρέξεις τα 100 μέτρα σε λιγότερα από 10 δλ., ή αν πρέπει να κάνεις γύρο κάτω από το 1:30, η πίεση που θα έχεις και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσεις είναι παρεμφερή. Το αντικείμενο αλλάζει.»
Για να γυρίσουμε στην F1, υπάρχει κάποιος οδηγός που δεν πρόλαβες να γνωρίσεις, να τον δεις να αγωνίζεται;
«Θα ήθελα να δω τον Niki Lauda στα οδηγικά του χρόνια. Είμαι θαυμαστής αυτής της προσέγγισης, του ‘δεν πάω όσο μπορώ, αλλά όσο χρειάζεται’, που μετέπειτα ο Alain Prost και ο Jenson Button την υιοθέτησαν, και την είδαμε να δίνει πρωταθλήματα σε αυτούς τους οδηγούς. Θα ήθελα να ζήσω γενικά εκείνη την εποχή.»
Από τους νέους οδηγούς του σήμερα, υπάρχει κάποιος που σου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον;
«Νομίζω πως τόσο ο Charles Leclerc, όσο κι ο Pierre Gasly έχουν δείξει απτά σημάδια οδηγικού ταλέντου, όπως κι ο Esteban Ocon. Μου φαίνεται αδιανόητο πώς άνθρωποι όπως ο Fernando Alonso συνεχίζουν να βρίσκουν θέση στη Formula 1, ενώ ταλέντα, όπως ο Antonio Giovinazzi, δεν προωθούνται αντίστοιχα. Θα ήθελα να δω τον Raikkonen και τον Alonso να ‘πηγαίνουν σπίτι τους’ και να παίρνουν τη θέση τους τα ονόματα που προανέφερα, όμως υπάρχει και το παιχνίδι των χορηγών. Για παράδειγμα, πέρα από τον Vettel, που στηρίζει τον Φινλανδό για προφανείς λόγους, ο ίδιος έχει απήχηση, ειδικά σε σχέση με έναν οδηγό του βεληνεκούς του Leclerc.»
Μετρώντας πια πολλά χρόνια στο σπορ, είτε με τις μεταδόσεις, είτε μέσω του Τύπου, και έχοντας ζήσει τρεις γενιές Formula 1, ξεχωρίζεις κάποια;
«Κάθε εποχή έχει τα δικά της. Δεν μπορείς να τις κρίνεις με τα σημερινά δεδομένα, διότι την εποχή που γνώρισα εγώ την F1, οι ομάδες είχαν μία πινακίδα μπροστά από τα motorhomes τους που έγραφε ‘Invited Guests Only’. Μόνο αν σε καλέσουν θα μπεις. Κι έρχεται μια μέρα μετά από καιρό, ο Dietrich Mateschitz και, στα συντρίμια της Jaguar, χτίζει την Red Bull και βάζει τους Αυστριακούς στην F1. Έρχεται ο αγώνας της Βαρκελώνης -δεν θα το ξεχάσω ποτέ γιατί ήμουν παρών- και εμφανίζεται η Red Bull με ένα motorhome τεράστιο σε σχέση με των άλλων ομάδων. Βγαίνει τότε η PR της ομάδας, Μπρίτα Ρέσκε, και βάζει μπροστά την Πέμπτη ένα ταμπελάκι που γράφει ‘Welcome’. Μπαίνοντας μέσα, έχουν αρχίσει να σερβίρουν σαμπάνιες, αστακούς, όλα τα καλά. Σε όλους! Έχει αδειάσει το paddock, όλοι τρώνε και πίνουν στο motorhome της RBR, και είναι χαρακτηριστική η εικόνα των υπεύθυνων επικοινωνίας των υπόλοιπων ομάδων να κοιτούν προς τα εκεί”. Επομένως, κάθε εποχή πρέπει να την κρίνεις με τα δικά της δεδομένα, για αυτό κι έφερε αυτό το παράδειγμα.
«Η FIA κατεύθυνε την F1 προς την υβριδική τεχνολογία, θέλοντας να σηματοδοτήσει τα πράγματα που έρχονται εν γένει στην αυτοκίνηση. Ο θερμικός κινητήρας, ο τρόπος που σήμερα λειτουργούν τα αυτοκίνητα, πεθαίνει, τελειώνει. Aυτό γίνεται γιατί οι κατασκευαστές αυτοκινήτων επενδύουν στην υβριδική τεχνολογία. Η F1, λοιπόν, δείχνει τα πράγματα που έρχονται στο μέλλον. Αν θες, για μένα προσωπικά, που έβαζα τις ωτοασπίδες μου προτού φτάσω στην πίστα, γιατί με έπιανε πονοκέφαλος από τους V10 και τους V12, ήταν μία ανακούφιση η υβριδική εποχή. Ήταν λίγο πιο ήσυχα τα πράγματα. Αλλά ταυτόχρονα, και σαν μηχανικός, θαυμάζω ότι έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα με 35% λιγότερη κατανάλωση ενέργειας.»
Πιστεύεις πως η F1 έχει πλέον μεγαλύτερη σχέση με την αυτοκινητοβιομηχανία, με αυτό που εμείς θα απολαμβάνουν σε 10-15 χρόνια;
«Πάντα έχει και ποτέ δεν είχε. Τα συστήματα του μεταβλητού χρονισμού της McLaren του Senna πέρασαν μετά στα σπορ μοντέλα της Honda. Πέρασε γνώση από την F1 στα επιβατικά, κι όχι μόνο αυτό. Πολλοί θα πουν ‘και που ωφελούμαι εγώ που η Pirelli φτιάχνει εκπληκτικά ελαστικά για 100-150 χλμ;’. Η προσέγγιση όμως, η τεχνογνωσία, όσα μαθαίνουν οι μηχανικοί, περνούν σιγά-σιγά στο αυτοκίνητο. Στα ελαστικά, είτε μιλάμε για επιβατικά, είτε για αγωνιστικά, οι θερμικές καταπονήσεις είναι ένας από τους μεγαλύτερους πονοκέφαλους. Το ότι μειώνεται το βάθος του πέλματος και εξασφαλίζεται καλύτερη θερμική απαγωγή, είναι ένα κομβικό σημείο, μία γνώση που κατακτάται και θα περάσει και σε μας.
«Αντίστοιχα, η Ferrari επηρεάστηκε απόλυτα από την πορεία της στην F1 στο να φτιάχνει εκπληκτικά αυτοκίνητα δρόμου, ή η McLaren. Είναι συγκοινωνούντα δοχεία, χωρίς να υπάρχει άμεση συνάφεια όσον αφορά την μεταφορά της τεχνολογίας που είναι εξωπραγματική. Το υβριδικό σύστημα της F1 με τον μικρό ηλεκτροκινητήρα, την MGU-H, είναι κάτι που δεν θα δούμε ποτέ σε μονάδα παραγωγής.»
Χρειάζεται το σπορ περισσότερους κατασκευαστές;
«Η κουβέντα είναι αέναη. Έχω δει πολλούς κατασκευαστές να έρχονται και να φεύγουν από τη Formula 1, όπως είναι η BMW, η Honda, η Toyota. Η Honda, μάλιστα, τιμωρήθηκε με τον χειρότερο τρόπο, γιατί το μονοθέσιο που είχε κατασκευαστεί με τα δικά της χρήματα, κέρδισε το 2009 το πρωτάθλημα. Σίγουρα οι κατασκευαστές χρειάζονται στο σπορ. Το βασικότερο όμως (που δεν ξέρω αν θα έρθει με την έλευση νέων κατασκευαστών, είτε με την οριοθέτηση των προϋπολογισμών), είναι να πάψει το πρωτάθλημα των ‘τριών ταχυτήτων’. Σήμερα, στο βάθρο ανεβαίνει όποιος ξοδεύει τα περισσότερα χρήματα. Οι τρεις μεγάλες ομάδες απασχολούν 1000 άτομα η κάθε μία, έχουν προϋπολογισμό κοντά στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ, τη στιγμή που οι μικρότερες ομάδες αρκούνται στο 1/5 αυτών των χρημάτων, έχουν αντίστοιχα λιγότερο προσωπικό, και καμία πιθανότητα να διεκδικήσουν στα ίσια νίκη, διάκριση, βάθρο.»
Δεν υπάρχει μία Jordan, για παράδειγμα…
«…Δεν μπορεί να υπάρξει. Θα μπορούσε να είναι η Force India, γιατί από τη Jordan προέκυψε αυτή η ομάδα, αλλά δεν μπορεί να υπάρχει σήμερα μία τέτοια ομάδα.»
Οι αλλαγές που θέλει να κάνει η Liberty Media, οι οποίες είναι πιο στοχευμένες στο κόστος, θεωρείς ότι είναι ένα βήμα σωστό;
«Το προσπαθεί πολλά χρόνια η FIA και πάντα ‘σκοντάφτει’ στις αντιδράσεις της Ferrari, της Mercedes και της Red Bull, που προφανώς δεν θέλουν να παίξουν επί ίσοις όροις με τους υπόλοιπους, σε ό,τι αφορά στους προϋπολογισμούς. Για αυτό και βλέπουμε απειλές από τον Sergio Marchionne πως θα αποχωρήσει η Ferrari, αλλά όλα αυτά είναι μέρος της διαπραγμάτευσης για να μην επιβληθεί ο περιορισμός στα budget. Η ιστορία είναι πάντα η ίδια, και την εποχή που γνώρισα εγώ την F1, δεν υπήρχε κανένα όριο στα χρήματα. Η καπνοβιομηχανία που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά της με τη Ferrari, όταν πρωτοξεκίνησε η συνεργασία τους και ρώτησε ο Jean Todt [αγωνιστικός διευθυντής της ομάδας τότε] για τον προϋπολογισμό, η απάντηση ήταν: ‘δεν υπάρχει προϋπολογισμός, ξόδεψε όσα μπορείς’.
Ωστόσο, ο ίδιος μίλησε και για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Scuderia, εφόσον οι αλλαγές που θα επιφέρει η Liberty δεν τη συμφέρουν:
«Εγώ θεωρώ πως δεν μπορεί να υπάρξει Formula 1 χωρίς τη Ferrari. Πιστεύω πως το 2021, το σπορ θα έχει κάποιες αλλαγές, αν και δεν μπορώ να φανταστώ πως θα είναι δραματικές. Μακάρι να βρεθεί τρόπος να δελεαστούν κι άλλοι μεγάλοι κατασκευαστές.
«Η γενική εικόνα που έχω από τη Liberty Media, με βάση και τον αγώνα που αναμένεται να δούμε το 2019 στο Μαϊάμι, είναι ότι, ενώ τα προηγούμενα χρόνια δινόταν βαρύτητα στο σπορ και το show υστερούσε, αυτό τώρα τείνει να εξισορροπηθεί. Άρα, τα επόμενα χρόνια η F1, κατ’ εμέ, θα ισορροπήσει ανάμεσα στο σπορ και το show, όπως γίνεται με μοναδικό τρόπο στο NBA και λείπει από τα ευρωπαϊκά δρώμενα.»
Ως το 2020, με το τωρινό σύστημα στη Formula 1, μπορεί να υπάρξει κάποιος νέος πρωταθλητής, να μην είναι ή ο Hamilton ή ο Vettel;
«Γιατί πας στο 2020 και δε συζητάμε το 2018 ή το 2019. Διαφωνώ πως είναι δεδομένο ότι μπορεί να είναι φέτος πρωταθλητής ένας από αυτούς τους δύο. Αν έπρεπε να βρω έναν τρίτο διεκδικητή, θα διάλεγα τον Ricciardo, κι όχι τον Bottas. Κι αυτό, γιατί τον θεωρώ εξαιρετικά ικανό οδηγό, μαχητή. Είναι εντυπωσιακές οι ικανότητές του στην πίστα. Έκανε λάθος στο Μπακού, αλλά δε συνηθίζει να κάνει πολλά λάθη, κι είναι ένας οδηγός τον οποίο θαυμάζω. Αν η Red Bull, του χρόνου με τη Honda, έχει μία άλλη δυναμική -γιατί κατά την άποψή μου, κάποια στιγμή θα δουλέψει σωστά το μοτέρ της Honda- μπορεί να δούμε και τον Ricciardo να κάνει θαύματα – εφόσον παραμείνει στην ομάδα.»
Βγάζει νόημα, όμως, να παραμείνει στη Red Bull. Γιατί να πάει στη Ferrari;
«Ο οποιοσδήποτε θέλει να πάει στη Ferrari. Το πρόβλημα είναι ότι ο Vettel δεν θέλει τον Ricciardo στη Ferrari, διότι το 2014, στην τελευταία χρονιά του Γερμανού στη Red Bull, να σας θυμίσω πως ο Ricciardo ήταν σαφώς ανώτερός του. Μπορεί αυτό να έχει να κάνει και με άλλα πράγματα, όπως το γεγονός ότι ο Vettel έγινε τότε για πρώτη φορά πατέρας. Ο μόνος οδηγός που έγινε πατέρας και συνέχισε να βελτιώνεται οδηγικά ήταν ο Schumacher. Όλοι οι άλλοι επηρεάστηκαν πάρα πολύ από την πατρότητα.»
Μέσα σε αυτή τη 15ετία, έχουν γίνει ορισμένα βήματα για την ασφάλεια, με πιο πρόσφατο την εισαγωγή του Halo. Είναι αυτές οι αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση;
«Θυμάμαι μια ατάκα του Bernie Ecclestone, όταν η Maybach ήθελε να λανσάρει την καινούρια της λιμουζίνα στο Μονακό. Ήθελαν, λοιπόν, να τον βάλουν να πει πως η Maybach είναι το πιο ασφαλές όχημα στον πλανήτη. Έχουν πάει να κάνουν το γύρισμα για το διαφημιστικό, και ο Ecclestone στην ερώτηση ‘Αν τρακάρετε, σε ποιο όχημα θα θέλατε να βρισκόσασταν;’, απαντά ‘Σε ένα μονοθέσιο Formula 1’. Αυτό δείχνει πως, στα χρόνια που πέρασαν, το σπορ έκανε τεράστια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, όσον αφορά την ασφάλεια.
«Σχετικά με το Halo, ήταν σαφής η ανάγκη ύπαρξής του, από τη στιγμή που ο Felipe Massa τραυματίστηκε από το ελατήριο του Rubens Barrichello στην Ουγγαρία το 2009. Υπήρξαν κι άλλες, αντίστοιχες περιπτώσεις. Σε κάποιες, οι οδηγοί θα επιβίωναν, σε κάποιες άλλες όμως όχι. Για παράδειγμα, ο Jules Bianchi ήταν εξαιρετικά άτυχος, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα επιβίωνε, ακόμα και με το Halo. Ωστόσο, μπορεί σε μία άλλη περίπτωση, όπως εκείνου του ατυχήματος στο Spa το 2012, όταν ο Grosjean πέρασε δίπλα από το κεφάλι του Alonso, αν υπήρχε το Halo, ο Ισπανός να ήταν πιο ασφαλής.
«Ο,τιδήποτε γίνεται στον τομέα της ασφάλειας, είναι θετικό, είναι σημαντικό, όμως πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά βήματα για να φτάσουμε σε ένα αποδεκτό σημείο στη F1. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κάθε χρόνο, για μια φορά η F1 ξεχνά το πόσο ασφαλής θέλει να είναι και τρέχει στο Μονακό.»
«Το μόττο ‘η ασφάλεια πάνω απ’ όλα’ είναι κομβικής σημασίας, και παρότι με λυπεί ως οδηγό, με χαρά άκουσα ως άνθρωπος, ως πολίτης, ως Έλληνας, ως πατέρας, την πρόταση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για υιοθέτηση του συστήματος έξυπνης διαχείρισης της ταχύτητας (Intelligent Speed Assist). Το εν λόγω σύστημα, το οποίο ήδη υπάρχει σε προηγμένα οχήματα και με ραντάρ ‘διαβάζει’ τον δρόμο και σε προειδοποιεί, έρχεται αύριο να κάνει το επόμενο βήμα: ελέγχει την ισχύ του κινητήρα και δε σου επιτρέπει να επιταχύνεις πάνω από το όριο ταχύτητας. Θα υπάρχει ένα κουμπί που στιγμιαία θα το απενεργοποιεί, αλλά πλέον δημιουργείται μία νέα γενιά αυτοκινήτων, που θα προστατεύουν τον οδηγό από τον εαυτό του.»
Και εσύ ο ίδιος ασχολείσαι ενεργά με την οδική ασφάλεια …
«Υπάρχουν δύο λόγοι γι’ αυτό. Ο ένας είναι πως έχουμε μία ιστορία σχετική στην οικογένεια, με έξι δικούς μας ανθρώπους να βρίσκουν τον θάνατο σε τροχαίο, από μεθυσμένο οδηγό φορτηγού. Ο δεύτερος είναι πως νιώθω τυχερός να έχω αποκομίσει τόσες γνώσεις μέσα από το ρεπορτάζ μου για το αυτοκίνητο και τη Formula 1. Έτσι, θεωρώ πως πρέπει να δώσω πίσω στην κοινωνία κάτι από όλα αυτά που πήρα. Μιλώντας σε σχολεία, σε ημερίδες δήμων, με διαμόρφωση προγραμμάτων για κόμματα (και συγκεκριμένα της Ν.Δ.), προσπαθώ να συμβάλλω και εγώ από την πλευρά μου ώστε να βελτιωθεί η οδηγική ασφάλεια. Σε όλες μου τις εκπομπές, είτε στο ραδιόφωνο του Alpha καθημερινά, είτε στην τηλεόραση παλιότερα, είτε στον γραπτό μου λόγο, η οδική ασφάλεια είχε πάντα κυρίαρχο ρόλο.»
Πάντα η Ελλάδα είχε παρουσία στην F1, στον τεχνικό τομέα, από τον Νικόλα Τομπάζη μέχρι σήμερα, με τους νέους που εργάζονται σε ομάδες. Πιστεύεις ότι θα δούμε κι άλλους Έλληνες, υπάρχει άνθηση σε αυτόν τον τομέα;
«Με το πέρασμα των χρόνων, γίνεται όλο και πιο εύκολο ένας νέος να κατευθυνθεί όπου θέλει, αρκεί να έχει την απαιτούμενη συγκέντρωση, και να προσπαθήσει. Δεν νομίζω πως η F1 είναι κάτι εξωπραγματικό για τα ελληνικά μυαλά, για τους φοιτητές του ΕΜΠ. Όπως βλέπουμε Έλληνες στη NASA ή σε εφαρμογές της στρατιωτικής βιομηχανίας, έτσι μπορούμε να δούμε και στην F1. Δεν αισθάνομαι πως υστερούμε κάπου. Διευκολύνθηκαν τα πράγματα με την Ε.Ε., με τις επικοινωνίες και τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα ο πλανήτης, και πιστεύω πως θα δούμε και άλλους Έλληνες στο μέλλον.»
Ένα Grand Prix στην Ελλάδα είναι εφικτό;
«Έγινε μία αξιόλογη προσπάθεια από το ‘DIELPISFormula1’ και τον Θανάση Παπαθεοδώρου, η οποία σκόνταψε στο γεγονός ότι, στην προτεινόμενη περιοχή, υπήρχαν πέντε ιδιοκτήτες γης. Στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο -διαχρονικά κι ιστορικά- να συνεννοηθούν πάνω από τρεις Έλληνες για ένα θέμα, οπότε, η πρόταση αυτή, η οποία ήταν πάρα πολύ αξιόλογη, δεν τελεσφόρησε. Προσωπικά, θεωρώ πως οι Έλληνες δεν έχουν κουλτούρα motorsport, επομένως είναι μάταιο να συζητάμε για αγώνα F1. Ήταν ένα θαύμα πώς καταφέρναμε κάποτε να έχουμε έναν αγώνα WRC στη χώρα μας. Θα περίμενα να δούμε σε άλλα αθλήματα άνθηση, που είναι πιο κοντά στην ιδιοσυγκρασία μας.»
«Βέβαια στην παρούσα φάση, για την Ελλάδα, θα ήταν ένα εξαιρετικό μήνυμα να σηματοδοτήσουμε την έξοδο από την κρίση με τη διοργάνωση ενός αγώνα F1. Θέλω να θυμίσω πως υπάρχουν χώρες (όπως το Αζερμπαϊτζάν) που επαναπροσδιόρισαν την θέση τους στον παγκόσμιο χάρτη με την διοργάνωση ενός Grand Prix. Υπό αυτήν την έννοια, θα είχε κάποιο νόημα.»
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Τάκη Πουρναράκη για την συνέντευξη που μας παραχώρησε και το ΙΕΚ Ακμή που μας φιλοξένησε στους χώρους του.
Ακολουθήστε μας στα Twitter, Instagram, Youtube, Discord και Spotify
