Η Pirelli αποτελεί από την τρέχουσα σεζόν τον αποκλειστικό προμηθευτή των δύο μεγαλύτερων παγκόσμιων πρωταθλημάτων υπό την FIA, την Formula 1 και το WRC. Με την Ιταλική εταιρία να έχει εισέλθει στην F1 εδώ και πολλές σεζόν και την σύναψη της συνεργασίας με το WRC να έχει μόλις φέτος ξεκινήσει, τα προβλήματα με τα ελαστικά και στα δύο πρωταθλήματα είναι εμφανή και έχουν επηρεάσει αρκετούς πλέον αγώνες. Ποιο είναι όμως το πρόβλημα στα δύο πρωταθλήματα και γιατί ουσιαστικά δεν μπορεί να λυθεί για την F1;
Τα ελαστικά ενός αγωνιστικού οχήματος αποτελούν ένα ακόμα πρακτικό πρόβλημα που καλείται να λύσει μια ομάδα μηχανικών, κυρίως μηχανολόγων. Έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (specifications) τα οποία πρέπει να καλύπτει. Στην περίπτωση της F1 ένα εξ’ αυτών είναι να φθείρονται σχετικά γραμμικά, προβλέψιμα σε απλά ελληνικά, ώστε τα pit stops να μην είναι απλά υποχρεωτικά, αλλά απαραίτητα στους περισσότερους αγώνες. Αυτό ήταν θέληση της FOM από την δεκαετία των 2000s ακόμα, μετά φυσικά την καταστροφική σεζόν του 2005, όπου απογορευόταν η αλλαγή ελαστικών κατά την διάρκεια του αγώνα.
H F1…
Εάν η απαίτηση για τα ελαστικά της F1 ήταν απλά να φθείρονται με έναν σταθερό, προβλέψιμο ρυθμό, η Pirelli δεν θα δυσκολευόταν να τα παράξει και να τα προμηθεύσει στις ομάδες. Τα προβλήματα ξεκινούν όταν προστίθενται όλο και δυσκολότεροι περιορισμοί ως προς τον σχεδιασμό τους. Τα μονοθέσια της F1 είναι τα βαρύτερα που έχουν υπάρξει, ενώ εκείνα της νέας εποχής του ground effect θα είναι ακόμα βαρύτερα. Με ένα πλήρες φορτίο καυσίμου και με τον οδηγό, το μέσο βάρος τους θα είναι περίπου 1000 κιλά (!), νούμερο πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο πριν 20 σεζόν, το οποίο κινούταν στις τάξεις των 700 κιλών. Το συνεχώς αυξανόμενο συνολικό βάρος τα τελευταία χρόνια προφανώς προέρχεται από την αφομοίωση των υβριδικών μονάδων ισχύος, αλλά και την θέσπιση πιο αυστηρών κριτηρίων ασφαλείας, κάτι που αυτόματα κάνουν το σασσί βαρύτερο, ώστε να αντέχει μεγαλύτερα φορτία.
Ο τρίτος παράγοντας που βάζει δύσκολα στην Pirelli είναι τα μεγαλύτερα φορτία λόγω των βελτιωμένων μονάδων ισχύος και φρένων. Εκτός από τα βαρύτερα, τα σημερινά μονοθέσια είναι τα πιο ισχυρά από άποψη ροπής αυτοκίνητα που έχουν κοσμήσει την Formula 1. Αυτές οι υψηλές ροπές ασκούν μεγαλύτερες δυνάμεις στα πίσω ελαστικά σε σχέση με παλαιότερα, με στόχο καλύτερες επιταχύνσεις και υπερνίκηση του αυξανόμενου βάρους. Μπορεί εύκολα κανείς να αντιληφθεί τον φαύλο κύκλο που δημιουργείται. Τα Pirelli δέχονται μεγαλύτερες καταπονήσεις και κατά το φρενάρισμα, με τα συστήματα φρένων να έχουν βελτιωθεί αισθητά, σε μια ακόμα προσπάθεια να αντισταθμιστεί το αυξημένο βάρος του μονοθεσίου.
Ειδικά για την F1, τα ελαστικά δέχονται και επιπρόσθετα φορτία από τα αεροδυναμικά βοηθήματα, τα οποία έχουν φτάσει σε νέα επίπεδα επιδόσεων από το 2017 και έπειτα. Πλέον όλα τα μονοθέσια διατηρούν πολλή ταχύτητα μέσα στις στροφές και όσο αυξάνεται η ταχύτητα του μονοθεσίου, τόσο μεγαλώνουν και τα φορτία που παράγουν τα αεροδυναμικά, τα οποία φυσικά δέχονται τα Pirelli.
…το τέλειο ελαστικό…
Για να περιγράψουμε την κατάσταση της Ιταλικής εταιρίας με λίγα λόγια, καλείται να σχεδιάσει το τέλειο ελαστικό, εκείνο που δεν υφίσταται και δεν είναι δυνατόν να υπάρξει. Τα ελαστικά δέχονται τεράστιες καταπονήσεις λόγω του σχεδιασμού των μονοθεσίων, αλλά η FOM θέλει τα ελαστικά να φθείρονται με έναν λογικό ρυθμό ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον μέσα από τα pit stops. Οι ξαφνικές αστοχίες που στοίχησαν την νίκη στον Max Verstappen, αλλά και που έχουν χαλάσει αγώνες πολλών άλλων οδηγών επειδή έχασαν ξαφνικά την πρόσφυσή τους ή υπερθερμάνθηκαν εύκολα, είναι απλά αποτέλεσμα των υπερβολικών απαιτήσεων που υπάρχουν από τα Pirelli. Ακόμη, με την κατεύθυνση του πρωταθλήματος να μην σχεδιάζεται να αλλάξει σύντομα, η τρέχουσα κατάσταση θα διατηρηθεί ή θα χειροτερεύσει.
…και το WRC.
Το πρόβλημα είναι διαφορετικό στο WRC. Αποτελώντας αντικειμενικά το δυσκολότερο πρωτάθλημα για έναν κατασκευαστή ελαστικών, θα ήταν εύκολος ο χαρακτηρισμός των Pirelli ως «κακά» ελαστικά, αλλά τα μοντέρνα WRCars προβάλουν και εκείνα δυσκολίες για έναν προμηθευτή ο οποίος εισήλθε φέτος στο πρωτάθλημα. Μπορεί τα τωρινά αυτοκίνητα να είναι ελαφρύτερα από εκείνα στην αρχή της χιλιετίας, αλλά δεν απέχουν πολύ από τα βάρη της εποχής του Group B, φτάνοντας περίπου τα 1100 κιλά. Είναι επομένως και εκείνα από τα βαρύτερα που έχουν υπάρξει, ενώ τα αυξημένα αεροδυναμικά βοηθήματα ασκούν και εκείνα ένα επιπρόσθετο φορτίο, μαζί με τα βελτιωμένα φρένα. Από την επόμενη σεζόν τα αεροδυναμικά πακέτα θα απλοποιηθούν σε μεγάλο βαθμό, αλλά το βάρος θα αυξηθεί λόγω των υβριδικών PU, οι οποίες καταφτάνουν με την σειρά τους και στο WRC.
Έτσι, μπορεί τα φορτία να μην είναι τόσο περιοριστικά όσο στην F1, αλλά η πολλαπλότητα και πολυπλοκότητα των άγριων επιφανειών στις οποίες τρέχει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Rally σίγουρα θα αποτελέσει μια πρόκληση για την Pirelli, η οποία δεν έχει την εμπειρία ετών της Michelin. Η απουσία πάντως του κεντρικού διαφορικού θα περιορίσει την «ευλυγισία» στην αλλαγή κατεύθυνσης των Rally1 αυτοκινήτων από το 2022, κάτι που ενδεχομένως να βελτιώσει ελαφρά την κατάσταση όσον αφορά τα ελαστικά. Ελπίζουμε πάντως να μην προκληθούν ξανά ξεσπάσματα όπως αυτό του Mads Ostberg στο περασμένο Rally Σαρδηνίας, καθώς ειδικά το WRC είναι σε επίφοβη κατάσταση, με τους κατασκευαστές να έχουν μειωθεί σε μόλις τρεις, οπότε οποιαδήποτε περαιτέρω αρνητική εξέλιξη θα οδηγήσει σε μείωση του θεάματος και ίσως σε αποχώρηση ακόμη ενός κατασκευαστή.
Γενικότερα, ο… θεσμός του αποκλειστικού προμηθευτή ελαστικών εξακολουθεί να μην είναι καθόλου κακή ιδέα, αφού προσφέρει μια συγκριτική δυνατότητα στις επιδόσεις μεταξύ των διαφόρων αυτοκινήτων. Ειδικά όμως στην περίπτωση της Formula 1, αλλά και του WRC για άλλους λόγους, η Pirelli επωμίζεται το δύσκολο, αν όχι αδύνατο, έργο του να κατασκευάστει μια σειρά ελαστικών τα οποία θα προσφέρουν θέαμα, αλλά ταυτόχρνα δεν θα καταστρέφονται υπό τα απαιτητικά συνδιαστικά φορτία της σύγχρονης F1. Μπορεί για το WRC να χρειάζεται να περάσει κάποιος χρόνος με το νέο ruleset του 2022, αλλά για την F1, δυστυχώς το μέλλον διαφαίνεται δυσοίωνο.
Ακολουθήστε μας στα Twitter, Instagram, Youtube, Discord και Spotify
