η Lancia Delta S4 αδιαμφισβήτητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αυτοκίνητα του WRC, από την στιγμή της ίδρυσής του, μέχρι και σήμερα. Μαζί με το Audi Quattro S1, το Ford RS200 και το Peugeot 205 T16, το δημιούργημα της Ιταλικής κατασκευάστριας παραμένει σήμερα για πολλούς μια ανάμνηση της χρυσής εποχής του rally, αυτής του Group B. Μια νέα προσέγγιση στον σχεδιασμό και την κατασκευή της Delta, απόρροια των νέων τότε κανονισμών και του προϋπολογισμού του Group B, ο οποίος είχε εκτοξευθεί σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, κατέληξε στην δημιουργία ενός αυτοκινήτου το οποίο έλαμπε με την απλότητα, αλλά ταυτόχρονα και με τις νέες και ιδιαίτερες ιδέες που το χαρακτήριζαν. Όπως όμως όλα τα αστέρια που λάμπουν με μεγάλη ένταση, η Delta έσβησε και αυτή αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση, όχι όμως πριν αφήσει το στίγμα της στον κόσμο του rally, αλλά και της αυτοκινητοβιομηχανίας γενικότερα.
Το 1981 η FISA χαλάρωσε τους περιορισμούς που επέβαλε τις προηγούμενες χρονιές στο Group 4 σχετικά με το πόσο «κοντά» θα έπρεπε να ήταν το κάθε αυτοκίνητο σε σχέση με το αντίστοιχο αυτοκίνητο παραγωγής, επιτρέποντας στους κατασκευαστές να προσανατολιστούν στην ανάπτυξη αυτοκινήτων περισσότερο για τις ανάγκες του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Η Lancia, η οποία είχε ήδη ξεπεράσει εαυτόν με την ανάπτυξη του Stratos, του προκατόχου της Lancia 037, κατασκευάζοντας τις 400 απαιτούμενες μονάδες αυτοκινήτων από την FISA, θέλησε να απαντήσει στην επέλαση της Audi, καθώς η γερμανική εταιρεία φαίνεται πως είχε χτυπήσει χρυσό με το Quattro και την πρωτόγνωρη για τα τότε δεδομένα τετρακίνησή του. Το 1983, οι απαιτήσεις για παραγωγή των αντίστοιχων αυτοκινήτων παραγωγής έπεσαν στις 200 μονάδες, διευρύνοντας έτσι ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες των ομάδων στην νεοσύστατη κατηγορία του Group B. Ακόμη, οι κατασκευαστές επιτρέπονταν να αναπτύξουν Evolution εκδόσεις των ήδη υπαρχόντων αυτοκινήτων παραγωγής, το όριο κατασκευής των οποίων ήταν μόλις 20 μονάδες! Έτσι, η Lancia Rally 037 που προέκυψε από αυτή την συγκυρία, χάρισε στην Lancia το πρωτάθλημα κατασκευαστών την ίδια χρονιά, ενώ οι Walter Röhrl και Markku Alén σημείωσαν τις προσωπικές τους νίκες την ίδια σεζόν.
Παράλληλα, η Audi πίεζε και αυτή τα όριά της, αλλά και αυτά του Quattro, το οποίο έβλεπε σαν την τέλεια διαφήμιση για την αντίστοιχη έκδοση του μοντέλου μαζικής παραγωγής. Οι μηχανικοί του γερμανικού κολοσσού έκαναν θετικά βήματα προς την βελτίωση του κινητήρα, ο οποίος απέδιδε αρχικά 300 με 350 ίππους. Αυτή η ισχύς ήταν αρκετή για να βοηθήσει τον Hannu Mikkola να κερδίσει το πρωτάθλημα το 1983, ενώ στα μέσα του 1984 η Audi δημιούργησε έναν νέο κινητήρα, με τέσσερις βαλβίδες ανα κύλινδρο, περισσότερο boost από το turbo και νέες πειραματικές τεχνολογίες ψύξης και διαχείρισης της μίξης αέρα-καυσίμου. Ο νέος κινητήρας απέδιδε 450 με 500 ίππους, κάνοντας το Quattro το πιο ισχυρό αυτοκίνητο WRC μέχρι τότε. Έτσι, Audi και Blomqvist ανακηρύχθηκαν πρωταθλητές το 1984 με σχετική ευκολία. Η πετυχημένη πορεία της Audi έκανε και πάλι τους υπόλοιπους κατασκευαστές να… πεισμώσουν και κάπως έτσι έλαβε μορφή το Group B όπως το γνωρίζουμε σήμερα, καθώς η Peugeot ανέπτυξε το 206 T16 βασιζόμενη στο προσθοκίνητο αντίστοιχο μοντέλο παραγωγής, κερδίζοντας το πρωτάθλημα κατασκευαστών για το 1985. Το ίδιο πεισμωμένη αποδείχθηκε και η Lancia, κατασκευάζοντας το Lancia Delta S4, το οποίο θα έμενε στην ιστορία για καλούς, αλλά και κακούς λόγους.
H S4 αποδείχθηκε το πιο τεχνολογικά προηγμένο αυτοκίνητο στο WRC εκείνη την εποχή. Ο τετρακίλυνδρος, σχεδιασμένος από την Abarth κινητήρας των 1.8 λίτρων ο οποίος ήταν τοποθετημένος στην μέση του αυτοκινήτου και όχι μπροστά όπως το αυτοκίνητο παραγωγής, ενισχύονταν από έναν turbocharger και έναν supercharger ταυτόχρονα, αποδίδοντας στην Lancia τον ιδιαίτερο χαρακτηρισμό ”twin charged”. Το μεγάλο κέρδος αυτής της απόφασης ήταν η εξασφάλιση ισχύος σε όλο το φάσμα στροφών, καθώς στις χαμηλές στροφές ο supercharger έδινε την απαιτούμενη ώθηση, ενώ μετά από ένα σημείο το turbo αναλάμβανε δράση, προκειμένου η τελική έξοδος ισχύος να φτάνει τους 500 ίππους σε κανονικές συνθήκες και το turbo lag να μην αποτελεί πρόβλημα. Το εντυπωσιακό με τον κινητήρα της Delta S4 ήταν ότι μπορούσε να αποδώσει 1000 ίππους με τις κατάλληλες ρυθμίσεις σύμφωνα με φήμες που κυκλοφορούσαν τότε. Η υπερβολή χαρακτήριζε και το σασσί της Delta, το οποίο ήταν ένα σωληνωτό πλαίσιο, επί του οποίου είχε τοποθετηθεί ένα εξωτερικό περίβλημα από ανθρακόνημα, ενώ τα κομμάτια μπροστά και πίσω ήταν αποσπώμενα, προσφέροντας ευκολία πρόσβασης στον κινητήρα κατά το service, αλλά και εύκολη αντικατάστασή τους σε περίπτωση ζημιάς. Ακόμη, το σασσί προσέφερε και αεροδυναμικά βοηθήματα τόσο στον μπροστινό προφυλακτήρα, όσο και στον ουρανό και τα φτερά του αυτοκινήτου.
Η εξαιρετική απόδοση του κινητήρα αυτού, σε συνδυασμό με το πανάλφρο σασσί το οποίο ζύγιζε μόλις 890 κιλά, το ελάχιστο επιτρεπόμενο βάρος τότε για τα συγκεκριμένα κυβικά του κινητήρα, έκανε την Delta έναν πραγματικό… πύραυλο πάνω σε οποιαδήποτε επιφάνεια δρόμου, ο οποίος ήταν αρκετά δύσκολος στον χειρισμό, παρά την τετρακίνηση και φυσικά το ταλέντο των οδηγών της Lancia. Παρά το γεγονός ότι το κεντρικό διαφορικό επέτρεπε στο 60% με 75% της ροπής του κινητήρα να κατευθύνεται στους πίσω τροχούς, προσφέροντας σταθερότητα σε σύγκριση με τα πισωκίνητα αυτοκίνητα προηγουμένων ετών, η Delta S4 ήταν απαιτητική από τους οδηγούς, οι οποίοι έπρεπε να είναι μονίμως έτοιμοι για το χειρότερο, λόγω της γενικά υψηλής μέσης ταχύτητας της Ιταλίδας μέσα στις ειδικές διαδρομές. Όπως αποδείχθηκε τελικά, ο συνδυασμός ενός πολύ γρήγορου και επακόλουθα απαιτητικού στην οδήγηση αυτοκινήτου, με την προσπάθεια των μηχανικών της Lancia για εξοικονόμηση βάρους ακόμα και για μονοψήφιο αριθμό κιλών, αποδείχθηκε μοιραίος.
Στο Rally Κορσικής του 1986, ο Φινλανδός Henri Toivonen προπορευόταν με μεγάλη διαφορά του ανταγωνισμού του στο τέλος του πρώτου σκέλους, παρά το γεγονός ότι ο ταλαντούχος οδηγός είχε συμπτώματα γρίπης και έκανε χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων. Στο δεύτερο σκέλος του Tour de Corse και στην 18η ειδική διαδρομή, η Lancia Delta S4 του Toivonen έφυγε από το δρόμο σε μια αριστερή στροφή και έπεσε σε ένα φαράγγι. Αμέσως μετά την σύγκρουση σημειώθηκε έκρηξη στο ντεπόζιτο καυσίμων, το οποίο βρισκόταν ακριβώς κάτω από το κάθισμα του Toivonen και το οποίο δεν προστατευόταν από το συνηθισμένο εξάρτημα, αφού είχε αφαιρεθεί για εξοικονόμηση βάρους όπως συνηθίζονταν σε ράλλυ ασφάλτου. Οι φλόγες εξαπλώθηκαν αστραπιαία και κατέκαψαν το γεμάτο ανθρακόνημα και πλαστικά τμήματα αμάξωμα, από το οποίο μόνο το πλαίσιο παρέμεινε μετά την κατάσβεση της φωτιάς. Έτσι ο Φινλανδός έχασε με τραγικό τρόπο την ζωή του μαζί με τον συνοδηγό του, τον Αμερικανό Sergio Cresto, σε ηλικία 29 και 30 ετών αντίστοιχα. Το ημερολόγιο έγραφε 2 Μαΐου 1986.
Το θανατηφόρο αυτό ατύχημα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι όσον αφορά το Group B και το πόσο ασφαλές ή όχι ήταν. Μόλις μερικές ώρες μετά το συμβάν, η FISA απαγόρευσε την συμμετοχή των Group B αυτοκινήτων στην σεζόν του 1987, ενώ το Ράλλυ της Κορσικής ολοκληρώθηκε με τον πιο άβολο τρόπο, καθώς Audi και Ford απέσυραν τις συμμετοχές τους και τα υπόλοιπα πληρώματα απλά έφτασαν στον τερματισμό διατηρώντας μια χαμηλή ταχύτητα.
Εν έτει 2017, αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι πλέον ο παράγοντας ασφάλεια είναι πλέον εξελιγμένος σε μεγάλο βαθμό, ακόμα και αν τα τωρινά αυτοκίνητα δεν εντυπωσιάζουν τόσο όσο τα Group B. Όσο λυπηρό και αν ακούγεται, η Lancia Delta S4, αν όχι μόνη της, μαζί με τα υπόλοιπα αυτοκίνητα-κτήνη του Group B, ήταν ταυτόχρονα το λαμπερότερο και το σκοτεινότερο σημείο της χρυσής εποχής του ράλλυ. Εκμεταλλευόμενοι τις ελευθερίες που τους είχε προσφέρει η τότε FIA, οι μηχανικοί της Lancia κατασκεύασαν ένα αυτοκίνητο τόσο ιδιαίτερο και ξεχωριστό, αλλά συνάμα ένα αυτοκίνητο το οποίο ήταν απλά υπερβολικά γρήγορο για να οδηγηθεί, να κερδίσει, να αφήσει πίσω του μια αγωνιστική δυναστεία και να αγαπηθεί από το μεγαλύτερο μέρος του κοινού. Αντίθετα, η Delta S4 θα είναι πάντα το rally supercar που ήταν απλά too good to be true, ίσως επειδή η ίδια η FISA άφησε υπερβολικά πολλά περιθώρια. Τι θα γινόταν αν υπήρχαν περισσότεροι περιορισμοί? Δεν θα μάθουμε ποτέ.
Ακολουθήστε μας στα Twitter, Instagram, Youtube, Discord και Spotify